IKKI TIL (INGLIZ VA O‘ZBEK) LEKSIKOGRAFIYASIDA “FIDOYILIK” SEMASINING DENOTATIV VA KONNOTATIV QATLAMLARI

Abstract

Maqolada ingliz va o‘zbek tillarida “fidoyilik” semasining denotativ va konnotativ qatlamlari leksikografik hamda qiyosiy-semantik yondashuv asosida tahlil qilinadi. Tadqiqotda umumiy va ikki tilli izohli lug‘atlar, shuningdek kichik korpus materiallari, matbuot va badiiy adabiyot namunalari manba sifatida jalb etilib, self-sacrifice, devotion, loyalty va ularning o‘zbekcha muqobillari — fidoyilik, sadoqat, jonini fido qilish — ning ta’rifi, qo‘llanish chastotasi, kollokatsion muhiti hamda pragmatik funksiyalari solishtiriladi. Natijalar “fidoyilik” konseptining har ikki til tizimida ijobiy etik baholashni markazlashtirishini, biroq ingliz tilida kontekstga ko‘ra neytral yoki ehtiyotkorlik/ogohlantirish ohangidagi salbiy konnotatsiyalar ham yuzaga kelishini ko‘rsatadi (masalan, o‘zini qurbon qilishning haddan oshishi). Xulosalar lug‘at tuzish, tarjima amaliyoti va madaniyatlararo muloqotda ekvivalent tanlashga metodik tavsiyalar beradi.