MILLIY, ULTRAMILLIY VA BAYNALMILAL TIL SIYOSATI

Abstract

Zamonaviy tilshunoslik shaxsning tilga ta’siri beshakligini tan olib boʻldi. Antropotsentrizmga asoslangan til ilmi ham davlatning til hayotiga maqsadli ta’sirini rad etmaydi. Vakolatli muassasalarning til hayotiga ongli aralashuvi hisoblangan til siyosati ham til antropotsentrikligining aniq koʻrsatkichidir. Antropotsentrik tilshunoslikning alohida tarmogʻi boʻlgan ijtimoiy tilshunoslikda dunyo davlatlarining til siyosati boʻyicha ancha-muncha tajriba toʻplangan va bu tajribalar davlatning milliy masalalardagi siyosatining koʻrinishi sifatida amaliyotga joriy qilingan. Davlatning ixtiyoridagi tillar boʻyicha pozitsiyasi hisoblanadigan milliy yoki baynalmilal yoʻnalgan ham boʻladi. Til siyosatining mazkur koʻrinishlari, albatta, koʻp tilli vaziyatlarda amal qiladi va muhim etnoijtimoiy masalalarga aloqador boʻladi. U vakolatli muassasalarning mafkuraviy-huquqiy ta’sir choralari oʻlaroq har qanday holatda milliy til(lar)ning ijtimoiy vazifalarini, qoʻllanish doiralarini kengaytiradi. Muvaffaqiyatli oʻtkazilganda tilning yashash shakllarini yangi imkoniyatlarga sohib qiladi. Mazkur maqola zikr etilgan siyosatning ayrim muammolaridan bahs etadi.