OʻZBEKISTONDA ARAB YOZUVI ISLOHOTI
Keywords:
jadid, alifbo, imlo, yozuv, arab yozuvi, tovush, unli tovush, undosh tovush, fonema, harf, “Chigʻatoy gurungi”.Abstract
Arab yozuvi ming yildan ortiq davr mobaynida juda koʻp xalqlar, jumladan, oʻzbek xalqi uchun ham asosiy yozuv sifatida amalda boʻlgan. Oʻtgan asrning boshlarida turkiy xalqlarda jadidchilik harakatining yuzaga kelishi bu muammo asosiy hal qilinishi lozim boʻlgan, kelgusi taraqqiyot uchun eng zarur boʻlgan masala sifatida kun tartibiga chiqdi. Jadidlar tomonidan yangi usuldagi maktablarning ochilishi jarayonida yozuvning kamchiliklari, ayniqsa, oʻzbek tilidagi unli tovushlar uchun harflarning yetarli emasligi, ba’zi harflarning ham unli, ham undosh tovushlar uchun olingani ta’lim jarayonida jiddiy qiyinchiklarni keltirib chiqardi.
Yozuvning kamchiliklari, uni isloh qilish zarurati boʻyicha matbuotda mutaxassislarning maqolalari e’lon qilinadi. Natijada Fitrat boshchiligidagi “Chigʻatoy gurungi” tomonidan alifbo loyihasi ishlab chiqiladi.
Maqolada yozuv islohoti jarayonlari, uning yutuq va kamchiliklari tahlilga tortilgan.