“Lison ut-tayr”da ko’rsatish,kishilik,o’zlik olmoshlarining semantik–uslubiy imkoniyatlaridan foydalanish
Abstract
Olmosh guruhiga [men], [sen], [u], [biz], [siz], [ular] kabi shaxsga; [kim], [nima], [bu], [ana], [mana], [mana bu] kabi predmetga; [qanday], [bunday], [shunday] kabi belgiga; [buncha], [shuncha], [qancha] kabi miqdorga; [qachon] kabi paytga; [qayer] kabi o‘ringa; [shunday bo‘lmoq], [qanday qilmoq] kabi harakat-holatga ishora qiluvchi leksema kiradi. Shuni aytib o‘tish joizki, olmosh hamma vaqt ham qandaydir bir so‘zni «almashtirib», uning o‘rnida kelavermaydi. Misollar: 1. Кim mehnat qilsa, u rohat ko‘radi. 2. Men kecha keldim. Sen buni bilasan. 3. Nima qilsam ham men o‘zim bilaman. 4. Hamma mehmonlar biznikida. 5. Barcha mushkulotlar oson bo‘ldi kabi gaplarda kishilik, belgilash, o‘zlik olmoshi hech bir so‘zni almashtirmagan.
References
1. Navoiy Alisher. Lison ut-tayr. Toshkent:1991. 463 b.
2. Qobiljonova G. Metafora mohiyati. ”O`zbek tili va adabiyoti” jurnali, 2007. 6-son . 105 b.
3. Begmatov E. O’zbek nutqi madaniyati masalalari //”O’zbek tili va adabiyoti”, 1992, № 4. 103 b.
4. Doniyorov X. Qipchoq dialektlarining leksikasi. Toshkent: Fan, 1997. 115 b.
5. Sayfullayeva R. va boshqalar. Hozirgi o`zbek adabiy tili, Toshkent, 2010. 390 b.
6. Rajabov N. O’zbek shevashunosligi. Toshkent, “O’qituvchi”, 1996. 268 b.
7. Mengliyev B., Abuzalova M. Hozirgi o’zbek adabiy tili. Qarshi, 2005. 230 b.
O‘zbekiston Respublikasi, Andijon viloyati, Shahrixon tumani
(+998) 945668868