DENDRIT, SOM, AKSON VA SINAPS – NERV HUJAYRASINING TUZILMA ELEMENTLARI

Authors

  • Tojimamatov Israil Nurmamatovich Farg’ona davlat universiteti Amaliy matematika va informatika kafedrasi katta o’qituvchisi israiltojiamamatov@gmail.com Author
  • Abduvaxobova Muslimaxon Baxtiyor qizi Farg’ona davlat universiteti 3-kurs talabasi abduvaxobovamuslima4@gmail.com Author

Keywords:

neyron, dendrit, som, akson, sinaps, markaziy nerv tizimi, elektr impuls, neyromediator, sun’iy neyron tarmog‘i.

Abstract

Ushbu maqolada nerv kletkalarining (neyronlarning) tuzilishi, ularning asosiy qismlari — dendrit, som, akson va sinapslarning biologik hamda funksional ahamiyati keng yoritilgan. Neyronlar markaziy nerv tizimining asosiy strukturaviy va funksional birliklari sifatida qaraladi. Shuningdek, neyronlarning o‘zaro axborot almashish mexanizmlari, sinapslarning kimyoviy va elektr uzatish jarayonlari, hamda markaziy nerv tizimining bosh miya va orqa miya orqali organizmdagi barcha tizimlarni boshqarishdagi roli tahlil qilingan. Biologik neyronlarning ishlash prinsiplari sun’iy intellekt modellaridagi neyron tarmoqlarning yaratilishiga ilhom manbai bo‘lgani haqida ham so‘z yuritiladi. Maqola o‘quvchi uchun neyrofiziologiyaning asosiy tushunchalarini chuqur tushunish imkonini beradi.

References

1. Bekmuratov Q.A., Sun’iy intellekt va neyron tarmoqlar. O‘quv qo‘llanma, Samarqand – 2021.

2. Sadullayeva SH.A, Yusupov D.F., Yusupov F., Sun’iy intellect va neyronto‘rli texnologiyalar. O‘quv qo‘llanma, Urganch – 2021.

3. H.N.Zayniddinov, T.A.Xo‘jaqulov, M.P.Atadjanov, “Sun’iy intellekt” fanidan o‘quv qo‘llanma, Toshkent – 2018.

4. Q.A.Bekmuratov, Sun’iy intellekt. O‘quv qo‘llanma, Toshkent – 2019.

5. Игнатьев Н.А., Усманов Р.Н., Мадрахимов Ш.Ф., Берилганларнинг интеллектуал тахлили // Ўқув қўлланма. Тошкент-2018. 144 б.

6. Yusupbekov N.R. Aliyev R.A. Boshqarishning intellektual tizimlari. “O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi”, Toshkent – 2015

7. Дейтел Пол, Дейтел Харви, Python: Искусственный интеллект, большие данные и облачные вычисления. СПб.: Питер, 2020. — 864 с.

Downloads

Published

2025-12-22

How to Cite

DENDRIT, SOM, AKSON VA SINAPS – NERV HUJAYRASINING TUZILMA ELEMENTLARI. (2025). Innovatsion Talabalar Axborotnomasi, 2(4), 52-58. https://innoworld.net/index.php/ita/article/view/1514